Toruńskie obchody ku czci Biskupa Generała Władysława Bandurskiego

W IV Niedzielę Wielkiego Postu, tj. 18 marca br., toruński kościół pw. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa zgromadził licznych wiernych na niecodziennej uroczystości. Otóż z inicjatywy Toruńskiej Rady Zakonu Rycerzy Kolumba odbyły się uroczystości poświęcone nieodżałowanemu Biskupowi Legionów i wielkiemu patriocie, Księdzu Generałowi Dr. Władysławowi Bandurskiemu. 

O godzinie 18:00 rozpoczęła się uroczysta Eucharystia w intencji zbawienia wiecznego Biskupa Władysława, którą sprawował proboszcz parafii, a jednocześnie Kapelan Zakonu Rycerzy Kolumba w Diecezji Toruńskiej, ks. kan. Jan Ropel. Okazją do patriotycznego świętowania były dwie ważne rocznice przypadające w 2012 r., a związane ściśle z postacią Biskupa Bandurskiego: 80 rocznica śmierci Kapelana Legionów oraz 125 rocznica święceń kapłańskich „biskupa w maciejówce”. Uroczystą oprawę Mszy św. zapewnili Rycerze Kolumba, którzy wystawili poczet sztandarowy, a na honorowym miejscu umieścili portret Biskupa Generała. Rycerska wspólnota odwołała się przy tym do licznych symboli i metafor, tak bliskich Władysławowi Bandurskiemu. Umieszczenie portretu przy ambonie symbolizowało charyzmat kaznodziejski i siłę homiletycznego przekazu Biskupa Władysława. Płonący znicz oznaczał pamięć o patriotycznym orędziu i miłującym Ojczyznę sercu Kapelana Legionów. Purpurowy płaszcz, na którym spoczywał portret Biskupa, stanowił nawiązanie do trzech tematów: biskupiej sakry, gotowości przelania krwi za Ojczyznę (zwłaszcza podczas posługi na wojennych frontach), a wreszcie odniesienie do tytułu, jakim obdarzył Władysława Bandurskiego poeta Józef Mączka w Wigilię Bożego Narodzenia 1915 r.: „Duchowy Prymas odradzającej się Polski”. Symboliki dopełniały insygnia rycerskie: hełm rycerski oraz dwa nagie miecze – ścisłe nawiązanie do tematu rycerstwa, którym Bp Bandurski obdarzał legionistów i żołnierzy oraz fakt, iż ten niezapomniany Kapłan był aktywnie zaangażowany w obchody 500-tej rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem; nie bez znaczenia, zwłaszcza dla Rycerzy Kolumba, jest dorobek poetycki Księdza Biskupa, zwłaszcza patriotyczne wiersze zebrane w tomiku „Hasła rycerskie”, który współtworzył zbiór poezji Biskupa pod tytułem „Z niewoli do ziemi obiecanej”. Zresztą dla Rycerzy Kolumba, jako dla wspólnoty katolickich mężczyzn, których patronem jest admirał Krzysztof Kolumb, patriotyzm oraz szacunek dla tradycji wojskowej i chwały Oręża jest filarem uczestnictwa w życiu tego ruchu. Na terenie diecezji toruńskiej Rycerze Kolumba w sposób szczególny pielęgnują piękne tradycje Chwały Oręża Polskiego, gdyż jednym z członków wspólnoty i kapelanem w Brodnicy (diec. toruńska) jest ks. prałat pułkownik Bogusław Lichnerowicz, kapelan 6 Pułku Wojsk Chemicznych. Takie rycerskie i żołnierskie związki zobowiązują!

Msza Święta rozpoczęła się odczytaniem przez ks. kan. Jana Ropela przesłania Ordynariusza Polowego, Księdza Biskupa Józefa Guzdka. Wszyscy w postawie stojącej i w skupieniu wysłuchali treści biskupiego orędzia: „Szanowni Państwo! W tym roku mija 80. rocznica śmierci biskupa generała Władysława Bandurskiego, znaczącej postaci II Rzeczypospolitej Polskiej. Składam podziękowanie Organizatorom uroczystości rocznicowych za propagowanie wielkiego duszpasterza wojskowego, jakim był biskup Władysław. Jego niezłomna postawa i świadectwo wiary dodawały sił i budziły ducha patriotycznego. Nie bez przyczyny biskup Legionów zyskał miano hetmana dusz żołnierskich. Szczególnie wymownym przesłaniem Jego nauczania są słowa: Służba Rzeczpospolitej kapłaństwem jest. Warto, by słowa te stały się wyznacznikiem współczesnej służbie Bogu i Ojczyźnie. Organizatorów i uczestników uroczystości z serca błogosławię. Bp Józef Guzdek”. Po Mszy Świętej wszyscy zebrani, pod przewodnictwem celebransa, ks. Jana Ropela, pomodlili się wspólnie w intencji Księdza Biskupa Polowego, Józefa Guzdka, oraz w intencji Biskupa Pomocniczego Diecezji Toruńskiej, Józefa Szamockiego, gdyż uroczystość przypadała w wigilię Imienin Księży Biskupów, których patronem chrztu św. jest św. Józef, Oblubieniec NMP.

Po zakończeniu Eucharystii odbyła się prelekcja historyka Kościoła i jednocześnie Kustosza Zakonu Rycerzy Kolumba w Polsce, Pana Pawła Czachora. Trzeba tutaj zaznaczyć, iż prelegent jest poprzez osobę swojego pradziadka, śp. Juliana Bandurskiego, spokrewniony z Biskupem Władysławem. Przodek pana Pawła związał się jednak z Kujawami, gdyż przechodząc wraz z wojskiem przez Inowrocław, zakochał się w dziewczynie z pobliskich Mątew i tutaj pozostał już do śmierci, znajdując spoczynek na miejscowym cmentarzu. Do końca życia pozostawał jednak w kontakcie z Biskupem Władysławem. Tym bardziej wygłoszenie przez Kustosza Rycerzy Kolumba prelekcji na temat patriotycznego orędzia Kapelana Legionów było przeżyciem bardzo osobistym i towarzyszyło mu głębokie wzruszenie.

Prelegent barwnie i obrazowo przedstawił życiorys Biskupa Generała, a jako wprowadzenia użył słów Papieża-Polaka, bł. Jana Pawła II, wygłoszonych w Zakopanem w dniu 6 czerwca 1997 r.: Kiedy się skończył wiek XIX a rozpoczynał współczesny, ojcowie wasi, na szczycie Giewontu, ustawili krzyż. Ten krzyż tam stoi i trwa. Jest niemym, ale wymownym świadkiem naszych czasów. Rzec można, iż ten jubileuszowy krzyż patrzy w stronę Zakopanego i Krakowa, i dalej w kierunku Warszawy i Gdańska. Ogarnia całą naszą ziemię od Tatr po Bałtyk...
Następnie Kustosz wyjaśnił, iż kapłanem, który wszedł na Giewont i poświęcił ten najsławniejszy polski krzyż był nie kto inny, jak młody krakowski kanonik, ks. Władysław Bandurski, późniejszy Biskup Pomocniczy Lwowa i Kapelan Legionów!

Paweł Czachor podkreślił również, iż nie jest przypadkiem, iż niniejsze obchody odbywają się w parafii pw. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Toruniu, czyli w kościele, w którym cześć dla Eucharystii jest szczególnie podkreślona, bowiem Biskup Władysław brał udział w Ogólnopolskim Kongresie Eucharystycznym, który odbywał się właśnie w Toruniu w roku 1926. Ponadto erygowanie parafii odbyło się ćwierć wieku temu, również w roku jubileuszowym, 1987, kiedy to przypadała równa, setna rocznica święceń kapłańskich Księdza Władysława Bandurskiego! A zatem jest pewną dziejową sprawiedliwością, iż torunianie pamiętają nie tylko o rocznicy śmierci Biskupa Generała, ale również o innych rocznicach z Nim związanych, a zwłaszcza z Jubileuszem narodzin dla Kościoła Władysława Bandurskiego jako Kapłana! Trzeba także bardzo mocno podkreślić, iż Biskup Legionów chętnie przyjeżdżał do Torunia na promocje oficerskie, które odbywały się zwyczajowo w Uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej, zaakcentowanej całkiem świeżą rocznicą Cudu nad Wisłą, tj. 15 sierpnia.

W drugiej części prelekcji Kustosz Rycerzy Kolumba stwierdził, iż najsprawiedliwszym hołdem oddanym Biskupowi będzie pozwolenie, aby przemówił On sam! Zostały zatem odczytane Jego najwspanialsze wiersze i patriotyczne orędzia, przy czym trzeba oddać, iż dokonanie wyboru – spośród tylu bezcennych wskazówek i słów – było zadaniem szalenie trudnym. Należy także zaznaczyć, iż w uroczystości wzięli aktywny udział członkowie toruńskiej Korporacji Akademickiej „Cuiavia”, gdyż korporanci zawsze pamiętają o tym, iż Kapelan Legionów był także związany z harcerstwem oraz z lwowską Korporacją Akademicką „Cresovia”.

Na zakończenie uroczystości Kapelan Zakonu Rycerzy Kolumba, ks. kan. Jan Ropel, poprowadził modlitwy o spokój duszy Biskupa Władysława i wezwał wszystkich zebranych w świątyni do kultywowania i propagowania patriotycznego orędzia Biskupa Generała, które nie utraciło nic ze swej aktualności i jest nadal wspaniałym depozytem, stanowiącym doskonałe wzorce wychowawcze dla młodego pokolenia Polaków.

Tekst: Paweł Czachor
Zdjęcia: ks. Paweł Dąbrowski.